Informatiebeveiliging voor gemeenten – Schriftelijk

Deze training voor gemeenten geeft je een overzicht van en een oplossing voor alle uitdagingen die samenhangen met de gemeentelijke informatiebeveiliging. In deze training wordt specifiek ingegaan op de gemeentelijke normen, wetten en regelgeving. Je leert hoe je op een pragmatische wijze, in lijn met de verplichtingen die aan gemeenten worden opgelegd, informatiebeveiliging op een effectieve en efficiënte wijze kunt implementeren en beheren. Je leert beslissingen te onderbouwen, risico’s te herkennen en alert te zijn op de gevolgen.

Wil je je het hele werkveld van de informatiebeveiligingsmanager in de gemeentelijke organisatie eigen maken? Dan is deze actuele en diepgaande cursus de juiste keuze voor jou. Wij denken aan de volgende gemeentefunctionarissen: security managers, security coördinatoren, IT managers, IT auditors, consultants, systeem- en netwerkbeheerders, functionarissen gegevensbescherming (FG) / privacy officers, (hoofden) burger-/publiekszaken, beheerders basisregistratie, beveiligingsbeheerders GBA of beveiligingsfunctionarissen PUN/RR en leveranciers.
De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) is van belang voor álle medewerkers van gemeenten. Daarom is deze actuele cursus zeer zeker ook relevant voor het College van B&W, gemeentesecretarissen, (lijn)managers, beleidsmakers, applicatiebeheerders en systeemeigenaren.

LES I Informatiebeveiliging voor gemeenten

• De kernbegrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid
• De mens: personeelsbeleid, awareness, social engineering
• Organisatie: beleid, beheersing
• Risicomanagement: methodes en technieken
• Techniek: toegangsbeveiliging, netwerken en systemen, applicaties en software ontwikkeling, fysieke beveiliging, bedrijfscontinuïteit
• Actuele ontwikkelingen
• Terminologie

LES II Informatieveiligheid in de gemeentelijke organisatie

• De rol van de gemeenteraad en het college van B&W
• De ambtelijke organisatie: de gemeentesecretaris, management, burgerzaken, ruimtelijke ordening en milieu en de omgevingsdienst, het sociale domein, ondersteunende afdelingen
• De beveiligingsorganisatie: personeelszaken, facilitaire ondersteuning (fysieke beveiliging), IT/I&A
• Rollen en verantwoordelijkheden: CISO, IT security manager, overige beveiligingsfunctionarissen (bijv. op het vlak van BRP, SUWI)

LES III Informatiebeveiliging voor gemeenten ? beleid en beheersing

• Resolutie informatieveiligheid Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
• Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD): aansluiten bij de IBD, ACIB & VCIB functies, incident preventie, detectie en coördinatie
• Het Information Security Management System (ISMS): doelen, implementatie, onderhoud, rapportage, systemen en producten
• Beleid: strategie, beleidsregels en beoordeling
• Beheer van incidenten: procedures, reageren op incidenten, rapportage
• Casus

LES IV
Informatieveiligheid ? normenkaders, baseline en maatregelen

• ISO normen: ISO 27001, ISO 27002, NEN 7510, NEN 7512, NEN 7513
• Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO)
• Implementatie van de BIO: randvoorwaarden, succesfactoren, praktische handvatten

LES V
Informatiebeveiliging ? informatie en systemen

• Classificatie van informatie en systemen
• IT beheer processen: ITIL, BiSL, ASL
• Werkplekken: dik, dun of virtueel? Best practices, tele/thuiswerken
• Mobiele apparatuur: ontsluiten van informatie en systemen, MDM (Mobile Device Management), BYOD (Bring Your Own Device), best practices
• Centrale systemen: applicaties, databases, netwerken, opslag, back-up en beheer van centrale systemen
• Koppelingen: intern, extern, basisregistraties
• Beheer en onderhoud: kwetsbaarheden identificatie en registratie, patch management, logging en monitoring, SIEM

LES VI Informatiebeveiliging ? de grote boze buitenwereld

• Inkoop: inkoopproces, inkoopvoorwaarden, aanbestedingen, checklists
• Outsourcing: regie, verantwoordelijkheden, implementatie, naleving
• Externe hosting en cloud diensten: IaaS, PaaS, SaaS, juridische aandachtspunten, exit strategie
• Ketenpartners: informatiebeveiliging in ketensamenwerking, overheid, marktpartijen

LES VII Risicomanagement

• Adresseren of negeren: voorkomen, detecteren, repressie en corrigeren, mitigeren, accepteren
• Soorten risico’s: politiek-bestuurlijk, operationeel, financieel, reputatie risico’s
• Soorten risicoanalyse
• Gereedschappen: nulmeting, GAP analyse, afhankelijkheids- en kwetsbaarheidsanalyse
• Rapportages
• Planning & control cyclus

LES VIII Informatiebeveiliging voor gemeenten ? wet en regelgeving

• Relevante wet- en regelgeving
• Verplichtende zelfregulering VNG
• Basis Registratie Personen (BRP) en Registratie Niet Ingezetenen (RNI): plichten van de gemeente, hergebruik van gegevens in andere systemen, logging en rapportages
• Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen (SUWI): basiseisen, interne uitwisseling gegevens, ketensamenwerking, logging en rapportages
• De Algemene Verordenings Gegevensbescherming (AVG): principes, rechten van de burger, plichten van de gemeente, de bewerkersovereenkomst, Privacy Impact Assesments (PIA)
• Wet Meldplicht Datalekken: inhoud, consequenties voor de gemeente

LES IX
Informatiebeveiliging voor gemeenten ? naleving en audits

• Rapportages: aan wie wordt wat en hoe gerapporteerd?
• Contracten met derden: functionele of technische eisen, wijze van rapporteren, hoe zorgt u dat het contract wordt nageleefd?
• Audit principes: opzet, bestaan en werking
• Hoera! De auditor is er weer: voordelen van een audit, interne auditdienst, de externe auditor
• Voorbereiden op een audit: bewijslast verzamelen, algemene vereisten, de jaarrekening controle, DigiD, SUWI, BRP
• Single audit framework
• Security scans: vulnerability scans, penetratie testen, red teaming, responsible disclosure
• Concrete hulpmiddelen

De cursus is geschreven op HBO-niveau.